Zasady gry w Go

Go to tysiącletnia gra planszowa, wymagająca umiejętności strategicznych, obserwacyjnych i taktycznych. Powstała w Chinach ponad 2500 lat temu i była uważany za jedną z czterech głównych sztuk dawnych Chin. Mimo prostoty swoich zasad, Go słynie jako jedna z najbardziej złożonych gier na świecie.

Liczba graczy

Gra przeznaczona jest dla dwóch graczy.

Cel gry

Celem jest kontrolowanie większego terytorium niż przeciwnik. W trakcie gry każdy gracz kładzie swoje kamienie na planszy, próbując kształtować i rozszerzać swoje obszary. Obydwoje graczy walczy ze sobąo te obszary przy użyciu białych i czarnych kamieni, co może prowadzić do ekspansji, kurczenia się, a nawet utraty danego terytorium.

Plansza, kamienie i miski

Gra toczy się na planszy z siatką 19 pionowych i 19 poziomych linii tworzących 361 przecięć. Początkujący często używają mniejszych plansz, 13x13 lub 9x9, bez zmiany zasad gry. Skrzyżowania 4D, 4J, 4P, 10D, 10P, 16D, 16J i 16P są znane jako Hoshi (gwiazdy). Centralne skrzyżowanie, 10J, nosi nazwę Tengen (niebiański początek).

Pełny zestaw kamieni składa się zwykle ze 181 czarnych i 180 białych kamieni, czyli wystarczającej ilości na pokrycie całej planszy z dodatkowym czarnym kamieniem, ponieważ gracz, który ich używa, wykonuje pierwszy ruch. Istnieją dwa główne rodzaje kamieni: wypukłe, z jedną płaską i drugą zakrzywioną stroną oraz dwuwypukłe, z obiema zakrzywionymi stronami.

Miski na kamienie Go mają spłaszczony kulisty kształt. Zwykle pokrywa jest odwracana na początku każdej gry, aby umieścić w niej kamienie zbite podczas gry.

Rozwój gry

Na początku gry plansza jest pusta, a gracz z czarnymi kamieniami wykonuje pierwszy ruch. Potem obaj gracze wykonują swoje ruchy na zmianę. Każda kolejka polega na umieszczeniu nowego kamienia na pustym przecięciu linii na planszy, bez przesuwania już umieszczonych kamieni.

Oddechy i terytorium

Aby zrozumieć dynamikę i cel gry, ważne jest zdefiniowanie dwóch kluczowych pojęć:

• Puste przecięcia sąsiadujące z kamieniem lub grupą kamieni nazywane są oddechami.
• Wolne przecięcia, całkowicie otoczone kamieniami jednego koloru, są uważane za terytorium gracza kontrolującego ten kolor i nazywane są Oka.

Zbijanie kamieni

Grupa kamieni zostaje zbita lub pojmana, gdy traci wszystkie swoje oddechy, to znaczy, gdy jest całkowicie otoczona kamieniami przeciwnika, bez żadnej wolnej przestrzeni w środku.

Kiedy gracz wykonuje ruch, który pozbawia oddechu kamień lub grupę kamieni przeciwnika, ten musi usunąć je z planszy i postawić obok do końca gry. Kamienie lub formacje pozostawione z jednym oddechem i które w związku z tym mogą zostać pojmane przy następnym ruchu, nazywane są atari. Pojmane kamienie zwane jeńcami są istotne, ponieważ liczą się w punktacji na koniec gry.

Ograniczenia w układaniu kamieni

• Samobójstwo: Nie wolno kłaść kamienia na przecięciu, gdzie nie będzie miał oddechu, chyba że ten ruch zbija kamienie wroga.
• Zasada nokautu: Sytuacja, w której czarne i białe kamienie mogą pojmować się nawzajem w nieskończoność, co prowadzi do niekończącego powtarzanie się tej samej pozycji na planszy i braku postępu w grze, nazywana jest nokautem. Aby uniknąć tej niekończącej się pętli, obowiązuje zasada nokautu. Zasada ta stanowi, że jeśli gracz zbije kamień w sytuacji nokautu, przeciwnik nie może go natychmiast odbić. Najpierw musi wykonać kolejny ruch, a następnie może spróbować odbicia.

Życie albo śmierć

Gdy grupa kamieni, która jest otoczona prawie ze wszystkich stron i nie ma możliwości połączenia się z innymi przyjaznymi kamieniami, ma status żywych, martwych, bądź niestabilny. Grupa kamieni jest uważana za żywą, jeśli nie można jej pojmać, nawet jeśli przeciwnik wykona pierwszy ruch. Jest uważana z kolei za martwą, jeśli nie może uniknąć pojmania. W każdym innym przypadku grupa ma status niestabilny – w takiej sytuacji gracz, który wykona ruch jako pierwszy, może albo ożywić grupę (jeśli ta należy do niego), albo ją zabić (jeśli należy do przeciwnika).

Aby grupa kamieni przetrwała, musi być w stanie utworzyć co najmniej dwoje oczu. To jest zapewnione, jeśli grupa zawsze zachowuje co najmniej dwa oddechy, a zatem nie może zostać pojmana przez wroga. Jedno oko nie wystarczy, aby zapewnić przetrwanie, ponieważ punkt, który jest zwykle zabroniony przez zasadę samobójstwa, może zostać zajęty, jeśli kamienie tworzące oko zostaną całkowicie otoczone kamieniami wroga.

Seki (wspólny oddech)

Istnieje jeden wyjątek od wymogu, że grupa musi mieć dwoje oczu, aby przeżyć, znany jako seki lub wspólny oddech. Sytuacja ta ma miejsce, gdy dwie przeciwne grupy są blisko siebie i mają wspólne oddechy, tworząc pozycję, w której żaden z graczy nie chce się poruszyć jako pierwszy, ponieważ pozwoliłoby to przeciwnikowi przejąć jego grupę. W tych okolicznościach kamienie obu graczy pozostają na planszy w stanie wspólnego oddechu, czyli właśnie seki. Chociaż żaden gracz nie otrzymuje punktów za te grupy, obie grupy pozostają przy życiu, i nie zostają pojmane.

Koniec gry

Gra kończy się, gdy obaj gracze zgadzają się, że nie można zdobyć więcej terytorium, zbić więcej kamieni wroga ani pomniejszyć terytorium przeciwnika. W takim przypadku gracz pasuje, zamiast kłaść kamień na planszy. Gdy obaj gracze spasują jeden po drugim, zostaje ogłoszony koniec gry.

Pod koniec meczu gracze identyfikują kamienie, które nieuchronnie zostałyby pojmane, jeśli gra byłaby kontynuowana. Są one znane jako martwe kamienie i są usuwane przed liczeniem punktów.

Punktacja

Istnieją dwie główne metody naliczania punktów:

• Chińskie zasady: Każdy gracz otrzymuje jeden punkt za każdy kamień swojego koloru na planszy, a do tego jeden punkt za każde puste przecięcie na swoim terytorium. Gracz z największą liczbą punktów wygrywa. W przypadku remisu zwycięstwo jest przyznawane białym jako rekompensata za to, że grę zaczął gracz z czarnymi kamieniami.
• Japońskie zasady: Każdy gracz otrzymuje jeden punkt za każde puste przecięcie na swoim terytorium plus jeden punkt za każdy zbity wrogi kamień. Wygrywa ten, kto zdobędzie najwięcej punktów. W przypadku remisu zwycięstwo jest przyznawane białym jako rekompensata za to, że grę zaczął gracz z czarnymi kamieniami.

Komi

Podobnie jak w przypadku wielu gier gracz, który rozpoczyna grę, ma pewną przewagę. Aby zrównoważyć tę przewagę, punktacja jest korygowana poprzez przyznanie przeciwnikowi określonej liczby punktów, znanej jako komi. Wartość komi dostosowuje się w zależności od zastosowanych zasad, wielkości planszy i analizy statystycznej partii rozgrywanych przez doświadczonych graczy. Zwykle jest to liczba dziesiętna, aby uniknąć remisu i wynosi na ogół około 6 punktów.

Strategie

Ogólna strategia w Go koncentruje się na poszerzaniu własnego terytorium, gdy tylko jest to możliwe, uderzaniu w słabe punkty wroga (grupy, które mogą zostać zabite) i utrzymywaniu ciągłej kontroli nad "statusem życiowym" swoich grup. Sytuacje, w których dwie przeciwstawne grupy muszą się zbić, aby przeżyć, są znane jako "wyścig zbijania". W wyścigu zbijania grupa z największą ilością oddechów i/lub najlepszą formacją będzie tą, której ostatecznie uda się zbić kamienie przeciwnika. Te wyścigi zbijania i kwestie życia i śmierci odzwierciedlają złożoność i wyzwania związane z Go.

Podbij planszę, rzuć wyzwanie swojemu umysłowi i poczuj satysfakcję z każdego ruchu w ponadczasowym tańcu strategii i umiejętności!