chain
chain

Tavla Kuralları

Tavla nasıl oynanır

Modern Tavla basit kurallardan oluşsa da derin stratejik unsurlara sahip bir oyundur. Her oyun genellikle kısa sürelerde tamamlanır.

Oyunun amacı, korumasız pul bırakmadan tüm pulları kaleye ulaştırmak ve toplamaktır. Pulları tahtanın sonuna ulaştırmak için her zaman ileri, daha küçük numaralı bir haneye oynanır. Pullar tahtanın sağ alt köşesine doğru hareket ettirilir. Tahtanın bir ucundan öbür ucuna giderken U şekli çizer. Tüm pullar sağ alt kısımda yer alan kale kadranına ulaştırıldıktan sonra toplanmaya başlanabilir.

Tahtanın her iki tarafında uzun üçgenlerden oluşan on iki bitişik kare vardır. Tavla takımı, üzerinde "hane" adı verilen 24 (6×4) üçgen dilimin bulunduğu oyun alanıdır. Genellikle haneler saymayı kolaylaştırmak amacıyla birer hane arayla iki farklı renktedir. Sahadaki 4 kadrana sırasıyla "iç saha" (kale), "dış saha", "rakip iç sahası" (rakip kalesi) ve "rakip dış sahası" denir. İç ve dış sahalar birbirinden "köprü" (bar) adındaki çıkıntı çubukla ayrılmıştır.

Tavla oyunu iki aşamadan oluşur: Oyuncuların en arkadaki pulların henüz kırılabildiği temas aşaması, oyuncuların pullarının kırılamadığı ve atılan zarın değerine göre pulların toplandığı yarış aşaması.

Sayılar birden yirmi dörde kadar numaralandırılmıştır. Pullar her zaman en yüksek numaralı noktadan en düşüğe doğru hareket eder. Rakip ise bunun tam tersi yönde ilerler. Yani bize göre 1 ile başlanan rakamlar rakip tarafta 24 ile başlar.

Oyuna başlarken oyuncuların 24 hanesinde 2, 13 hanesinde 5, 8 hanesinde 3 ve 6 hanesinde 5 pulları vardır. Oyuncuların pulları farklı renklerdedir.

Her iki tarafın rakibinden farklı birer çift zarı ve birer "zar kutusu" vardır. Zar kutusu, zarların atılmadan önce içinde sallandıkları kutudur. Oyundaki "vido" değerini unutmamak için altı yüzünde sırasıyla 2, 4, 8, 16, 32, 64 sayıları bulunan ve ortaklaşa kullanılan bir "küp" bulunur.

Oyuncu zar atma sırası geldiğinde her iki zarını (başlama atışında bir zarını) zar kutusuna koyar, sallar ve tavlanın kendine göre sağ tarafına atar. Oyuncular gelen zara ve kurallara uygun şekilde ilerletir:

  • Zar sayısını "A" ve "B" olarak kabul edecek olursak, oyuncu bir pulu "A" konumuna ve aynı olabilecek başka bir pulu "B" konumuna taşıyabilir. Bir pul ancak boş bir haneye, kendi pullarının bulunduğu bir haneye ya da rakibin tek bir pulunun bulunduğu haneye ilerleyebilir.
  • İki ya da daha fazla pulun bulunduğu haneye "kapı" denir ve rakip oyuncu pulunu o haneye koyamaz. Bir hanede tek başına duran pula "açık" denir. Eğer rakip oyuncu kendi pulunu o haneye getirirse, oyuncunun o hanede bulunan pulu kırılmış olur. Kırılan pul köprüye konur.
  • Rakip oyuncu kırık olan pullarını ilk fırsatta tekrar oyuna sokmakla yükümlüdür. Kırık pulunu ya da pullarını oyuna sokmadan başka bir hamle yapmak mümkün değildir. Kırık pul oyuna rakibin kalesinden sokulur. Kırık pulu çıkamayacak bir zar atmaya da yine "gele atmak" denir. Gele atan oyuncu o el hamle yapamaz. Hamle sırası tekrar rakibe geçer.

Bu nedenle, pulların kırılmasını önlemek için her pozisyonda tahtanın herhangi bir yerinde tek pul bırakmamaya özen gösterilmelidir.

Kırık bir pulu olan oyuncunun ilk yapması gereken hamle, kırık pulunu ya da pullarını oyuna geri sokmaktır. Kırık bir pulu herhangi bir haneden oyuna sokmak için o hanede rakibin kapısı olmaması gerekir. Yani o hanede iki ya da daha fazla pul olmamalıdır. Zarlar atıldıktan sonra 6 ve 4 geldiyse, sadece bu hanelerden oyuna girilebilir. Aksi durumda hamle sırası rakibe geçer. Eğer oyuncunun kırığı varken rakibi kalesindeki altı kapının altısını da kapatmışsa artık kırık pulu oyuna sokma olanağı yoktur. Bu duruma "tatil etmek" denir. Rakip, kalesindeki altı kapıdan en az birini açana kadar kırığı olan oyuncunun zar atmasına gerek yoktur.

Oyuncular tüm pullarını kalesine soktuktan sonra toplamaya başlayabilir. Attığı zarın hanesinde pulu varsa o pulu alabilir. Eğer gelen zarın hanesinde bir pul yoksa oyuncu daha yüksek bir haneden bir pulunu ilerleterek o zarı oynamak zorundadır.

Tüm pullarını rakibinden önce toplayan taraf oyunu kazanır. Bir oyuncu tüm pullarını topladığında eğer rakibi daha hiç pul toplayamamışsa buna "mars" denir ve kazanan oyuncu küp değerinin iki katı kadar puan kazanır. Eğer bir oyuncu tüm pullarını topladığında rakibi daha hiç pul toplayamamışsa, üstelik rakip kalede ya da köprüde (kırık olarak) hala pulu bulunuyorsa buna katmerli mars denir. Katmerli mars yaparak oyunu kazanan taraf küp değerinin üç katı puan kazanır.

Tavla kuralları